Kontakt z obrońcą od razu po zatrzymaniu

Zatrzymanemu przez organy ścigania należy niezwłocznie umożliwić kontakt z adwokatem lub radcą prawnym w dostępnej formie (zwykle jest to kontakt telefoniczny) i bezpośrednią rozmowę, bez obecności osób trzecich. Wynika to z prawa do obrony. Jedynie w szczególnych przypadkach zatrzymujący może zastrzec, że będzie obecny przy takiej rozmowie. 

O przysługujących Ci prawach – w tym do korzystania z pomocy obrońcy i kontaktu z nim – powinien natychmiast poinformować Cię zatrzymujący. 

Jako podejrzany (tj. po wydaniu postanowienia o przedstawieniu Ci zarzutów) jesteś stroną postępowania i masz prawo do ustanowienia obrońcy lub wnioskowania o ustanowienie dla Ciebie obrońcy z urzędu, jeśli nie jesteś w stanie ponieść kosztów obrony. 

Również jako osoba podejrzana (tj. przed wydaniem postanowienia o przedstawieniu Ci zarzutów), która nie jest stroną postępowania karnego, masz prawo do ustanowienia pełnomocnika w osobie adwokata lub radcy prawnego. Niestety, przyjmuje się jednak, że w obecnym stanie prawnym dla osoby podejrzanej nie można ustanowić pełnomocnika z urzędu. 

W związku z tym warto mieć przy sobie dane adwokata lub radcy prawnego - imię i nazwisko, a także numer telefonu. W praktyce niestety zdarza się, że funkcjonariusz odmawia wyszukania numeru telefonu wskazanego obrońcy, a nawet nie pozwala na jego sprawdzenie go w telefonie czy na wizytówce. Należy jednak pamiętać, że choć przepisy nie regulują, jakie dokładnie obowiązki ma funkcjonariusz w tym przypadku, na Twoje żądanie musi on umożliwić Ci kontakt z prawnikiem. 

Czy musisz kontaktować się z obrońcą? Nie, ale zdecydowanie warto to zrobić. Pierwsze chwile po zatrzymaniu są bowiem niezwykle istotne dla późniejszej obrony. 

Prawo do kontaktu z obrońcą przysługuje Ci także na dalszych etapach postępowania. 

Jeśli zastosowano wobec Ciebie tymczasowe aresztowanie, również masz prawo do porozumiewania się z obrońcą (osobiście, telefonicznie – co najmniej raz w tygodniu lub korespondencyjnie). Podlega to jednak ograniczeniom. 

Zarówno kontakt na odległość, jak i widzenia z obrońcą wymagają zgody prokuratora lub sądu (w zależności od etapu postępowania). 

Prokurator udzielający zgody może zastrzec - w szczególnie uzasadnionych przypadkach, jeśli wymaga tego dobro postępowania - zarówno kontrolę korespondencji, jak i obecność wyznaczonej osoby trzeciej podczas widzeń - ale tylko w okresie maksymalnie 14 dni od momentu zastosowania tymczasowego aresztowania. Co do zasady jednak nie można kontrolować rozmów i korespondencji z obrońcą, a na widzeniach nie mogą przebywać osoby trzecie. 

Masz prawo do kontaktu z obrońcą również jako osoba pozbawiona wolności, po uprawomocnieniu się wyroku, w postępowaniu wykonawczym - również telefonicznie (co najmniej raz w tygodniu), korespondencyjnie i osobiście.