Czym jest dozór elektroniczny? 

System dozoru elektronicznego to forma wykonywania kary pozbawienia wolności (a także środków karnych i zabezpieczających, których wykonanie łączy się z zastosowaniem dozoru elektronicznego) poza zakładem karnym. Dozór elektroniczny polega na kontroli zachowania skazanego przy użyciu środków technicznych.  

W systemie dozoru elektronicznego można kontrolować: 

• przebywanie przez skazanego w określonych dniach tygodnia i godzinach we wskazanym przez sąd albo komisję penitencjarną miejscu (dozór stacjonarny), 

• bieżące miejsce pobytu skazanego, niezależnie od tego, gdzie skazany przebywa (dozór mobilny), 

• zachowywanie przez skazanego określonej minimalnej odległości od osoby wskazanej przez sąd (dozór zbliżeniowy). 

Karę pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego wykonuje się jako dozór stacjonarny. Środki karne i zabezpieczające w systemie dozoru elektronicznego wykonuje się jako dozór zbliżeniowy lub mobilny. 

W skrócie: skazany, któremu umożliwiono odbycie kary pozbawienia wolności w formie dozoru elektronicznego, zobowiązany jest do przebywania przez większość czasu w oznaczonym lokalu. Jest to monitorowane za pomocą m.in. zamontowanego w lokalu systemu i nadajnika w formie bransoletki, który nosi skazany. 

Dlaczego warto? 

Przede wszystkim odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego pozwala na opuszczanie lokalu i prowadzenie “normalnego” życia - choć w ograniczonym zakresie. W postanowieniu
o udzieleniu zezwolenia na odbycie kary w tej formie sąd określa, w jakich dniach i godzinach skazany może przebywać poza lokalem (maksymalnie 12 godzin dziennie). W tym czasie można np. wykonywać pracę, uczęszczać na zajęcia na uczelni czy praktyki religijne.

Skazany przebywa w znanym mu środowisku, co daje większe szanse na resocjalizację i nie wyklucza go
z życia społecznego. 

Procedura uzyskania zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego 

Zezwolenie na odbycie kary pozbawienia wolności może być udzielone jedynie na pisemny wniosek skazanego lub jego obrońcy - już po wydaniu wyroku skazującego. Wniosek nie podlega opłacie. Należy go odpowiednio uzasadnić. 

Właściwe uzasadnienie wniosku jest o tyle istotne, że w przypadku odmowy udzielenia zgody kolejny wniosek można złożyć dopiero po trzech miesiącach od wydania postanowienia o odmowie; w przeciwnym razie sąd pozostawi go bez rozpoznania. 

W sprawach związanych z udzieleniem zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego właściwy jest sąd penitencjarny, w którego okręgu skazany przebywa, albo komisja penitencjarna działająca w zakładzie karnym, w którym skazany przebywa. 

Sąd powinien rozpoznać wniosek w terminie 30 dni od daty jego wpływu. Od postanowienia o odmowie udzielenia zezwolenia przysługuje zażalenie. 

Należy podkreślić, że udzielenie przez sąd zgody na taką formę wykonania kary nie jest obligatoryjne. 

Co istotne, ta forma odbycia kary ma zastosowanie również m.in. w przypadku zastępczych kar pozbawienia wolności (za niezapłaconą grzywnę czy niewykonaną karę ograniczenia wolności), kary łącznej czy kilku kar pozbawienia wolności niepodlegających łączeniu (o ile ich łączny wymiar nie przekracza okresów,
o których mowa poniżej). 

Jakie są warunki skorzystania z tej formy wykonywania kary pozbawienia wolności? 

• wymiar kary: orzeczono karę pozbawienia wolności nieprzekraczającą jednego roku i 6 miesięcy albo karę pozbawienia wolności w wymiarze niższym niż 3 lata i któremu do odbycia w zakładzie karnym pozostała część tej kary w wymiarze nie większym niż 6 miesięcy, a nie zachodzą warunki przewidziane w art. 64 § 2, art. 64a lub art. 65 § 1 i 2 Kodeksu karnego (m.in. skazanie w warunkach tzw. multirecydywy, uczynienie z przestępstwa stałe źródło dochodu, działanie w zorganizowanej grupie lub związku przestępczym, popełnienie przestępstwa o charakterze terrorystycznym),