Postępowanie w sprawach o zniesławienie i zniewagę

W tym tekście wyjaśniłam różnicę pomiędzy zniesławieniem a zniewagą. Poniżej opowiadam o postępowaniach w przypadku tych czynów - zarówno na drodze karnej, jak i cywilnej. 

Postępowanie karne 

Zniesławienie i zniewaga są przestępstwami ściganymi z oskarżenia prywatnego.  

W postępowaniu karnym, poza wymierzeniem kary (w przypadku zniesławienia jest to grzywna, kara ograniczenia wolności lub – w przypadku zniesławienia lub zniewagi za pomocą środków masowego przekazu – nawet kara pozbawienia wolności do roku), na sprawcę może zostać nałożony np. obowiązek naprawienia szkody lub nawiązki. Wyrok może zostać także podany do publicznej wiadomości. 

Prywatny akt oskarżenia musi spełniać wymogi wskazane w Kodeksie postępowania karnego oraz podlega opłacie 300 zł, umieszczanej na rachunek Sądu. Należy także pamiętać, że co do zasady obowiązek udowodnienia popełnienia czynu zabronionego spoczywa na pokrzywdzonym - oskarżycielu prywatnym (tylko w wyjątkowych sytuacjach postępowanie prywatnoskargowe może wszcząć Prokurator). Pokrzywdzony samodzielnie wnosi prywatny akt oskarżenia bezpośrednio do właściwego Sądu. Może jednak także zgłosić ustną lub pisemną skargę na Policji, która zabezpieczy dowody w sprawie i prześle skargę do Sądu. Dodatkowo Sąd może zobowiązać Policję do przeprowadzenia określonych czynności dowodowych. Wsparcie Policji niezbędne jest np. w przypadku konieczności ustalenia danych sprawcy po adresie IP komputera. 

Postępowanie cywilne

Przestępstwa zniewagi i zniesławienia naruszają dobra osobiste pokrzywdzonego, co umożliwia wystąpienie z powództwem na drodze cywilnoprawnej. W takiej sytuacji, na podstawie art. 24 Kodeksu cywilnego, pokrzywdzony może żądać zaniechania tego rodzaju działań, a także aby osoba, która dopuściła się naruszenia, usunęła jego skutki (np. złożyła oświadczenie zawierające przeprosiny), a także zapłaty zadośćuczynienia pieniężnego lub odpowiedniej sumy na wskazany cel społeczny. W przypadku gdy w wyniku naruszenia dobra osobistego powstała szkoda majątkowa, można dochodzić także naprawienia tej szkody. W postępowaniu cywilnym sprawcy co prawda nie zostanie wymierzona kara, ale katalog środków ochrony jest szerszy - możemy domagać się wspomnianych przeprosin, a także zwykle zadośćuczynienia zasądzone przez sądy cywilne są wyższe niż nawiązki zasądzone w postępowaniach karnych. Minusem takiego rozwiązania jest wyższa odpłatność ze strony powoda (pokrzywdzonego), ponieważ w większości przypadków opłata od pozwu będzie wyższa niż od prywatnego aktu oskarżenia. 

Wybór odpowiedniej drogi postępowania zależy od okoliczności Twojej sprawy. Jeśli zostałeś pokrzywdzony przestępstwem zniesławienia lub zniewagi albo jeśli toczy się wobec Ciebie postępowanie o te czyny, zapraszam do kontaktu. Prowadzę zarówno sprawy karne o zniesławienie i zniewagę, jak i postępowania cywilne o naruszenie dóbr osobistych.